مهلت مقرر برای بجا آوردن قضای روزۀ ماه رمضان
مهلت مقرر برای بجا آوردن قضای روزۀ ماه رمضان
اگر کسی روزه‌اش در ماه مبارک رمضان قضا شده باشد و توانایی داشته باشد تا ماه رمضان سال بعد روزه‌اش را قضا نماید، طبق نظر امام_خمینی و آیت‌الله خامنه_ای بنا بر احتیاط واجب تکلیفاً باید تا ماه رمضان سال آینده روزه‌اش را قضا نماید، (۱) ولی به فتوای برخی دیگر چون آیت‌الله سیستانی بر او واجب نیست که روزه‌اش را تا ماه رمضان بعد قضا نماید؛ اگرچه مستحب است. (۲) اما به هر صورت اگر تا ماه رمضان سال بعد قضای روزه را بجا نیاورد، باید کفاره_تأخیر بپردازد. (آیت‌الله سیستانی در دو مورد احتیاط واجب دارند که در پاورقی ذکر می‌شود (۳)) کفارۀ تأخیر برای هر روز، دادن ۷۵۰ گرم غذا به فقیر است. (۴)
منطور از اینکه کاری «تکلیفاً واجب است»، یعنی اگر آن کار انجام نشود، فرد مرتکب حرام و مستحق عذاب الهی می‌شود.
ــــــــــــــــــــــ
۱- تحریر الوسیله، کتاب الصوم، القول فی قضاء صوم شهر رمضان، م ۴؛ رسالۀ نماز و روزه مطابق با فتاوای آیت‌الله خامنه‌ای (ان‌شاءالله به زودی منتشر می‌شود)، م ۹۱۹
۲- منهاج الصالحین، ج ۱، م ۱۰۴۷
۳- آیت‌الله سیستانی مسئلۀ کفارۀ تاخیر را چهار حالت کرده‌اند و در دو مورد به پرداخت کفارۀ تأخیر فتوا نمی‌دهند، بلکه احتیاط واجب دارند: ۱- اگر انسان در ماه رمضان بدون عذر روزه نگیرد و تا ماه رمضان آینده عمداً قضای روزه را هم به جا نیاورد، باید روزه را قضاء کند و بنابر احتیاط واجب، برای هر روز یک مُدّ طعام هم به فقیر بدهد. شایان ذکر است چون عمداً فرد روزه ماه رمضان را نگرفته است باید در مواردی که در مسأله (۲۰۴۴) توضیح المسائل جامع ذکر شده کفارۀ افطار عمدی را نیز بپردازد. ۲- اگر انسان در ماه رمضان به علّت عذری روزه نگیرد و بعد از ماه رمضان، عذر او بر طرف شود و بعد از بر طرف شدن آن عذر تصمیم داشته باشد که روزههای خود را قضاء کند، ولی قبل از آنکه قضاء نماید، در تنگی وقت عذر دیگری پیدا کند، باید قضاء را بعد از بر طرف شدن عذر بگیرد و بنابر احتیاط واجب اگر عذر عرفی برای تأخیر در انجام قضای روزه تا زمان پدید آمدن عذر جدید داشته باشد – برای هر روز یک مد طعام به فقیر بدهد. توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، م ۲۰۷۹ و ۲۰۸۲
۴- تحریر الوسیله، کتاب الصوم، القول فی قضاء صوم شهر رمضان، م ۹؛ توضیح المسائل جامع سیستانی،م ۲۰۷۹- ۲۰۸۲؛ اجوبه الاستفتائات، س ۸۰۳